Wezuwiusz

Znaczenie nazwy Wezuwiusz może pochodzić z Greki z łacińskimi naleciałościami i zniekształceniami, w zależności od interpretacji akcentów może znaczyć "Nieugaszalny" czy "Nieugaszony", ale może także oznaczać "Ciskający Przemocą" gdyby szukać etymologii od innych, podobnie brzmiących greckich słów. Istnieją także inne możliwe źródła powstania nazwy - od Indo-Europejskiego eus / ewes - "Ten który zapala" lub prościej - wes - "Serce". Szczyt, znajdujący się na północnej krawędzi kaldery nosi nazwę Monte Somma.

Wezuwiusz jest liczącym około 200 tysięcy lat Stratowulkanem, zaliczanym do pięciu najniebezpieczniejszych wulkanów świata. Powstał podczas zderzenia płyt tektonicznych - Afrykańskiej i Eurazjatyckiej. Jego wysokość to 1281 m.n.p.m., głębokość krateru to 230 m, a średnica to około 550 - 650 m. Istniejący stożek znajduje się na kalderze utworzonej podczas najbardziej znanego wybuchu - 24-go sierpnia 79 roku, kiedy to z powierzchni ziemi zostały starte Pompeje, Herkulanum i Stabie (ale oczywiście przed tą datą także miały miejsce liczne erupcje). Erupcja z 7 kwietnia 1906 roku, wywołała największy wypływ lawy w historii Wezuwiusza, zabijając ponad 100 osób, a władze planowały zawiesić Letnie Igrzyska Olimpijskie 1908 roku, gdy wulkan wybuchł niszcząc część Neapolu. Ostatecznie Igrzyska przeniesiono do Londynu, gdyż fundusze zostały przeznaczone na odbudowę miasta. Ostatnia znacząca erupcja miała miejsce w marcu 1944 roku (lawa płynęła od 18 do 23 marca) i zniszczyła kilka wiosek położonych u podnóża wulkanu.

Na wysokości 609 m.n.p.m. znajduje się także obserwatorium wulkanologiczne "Osservatorio Vesuviano", które zostało ufundowane przez króla Ferdynanda II w 1841 roku, które do dzisiaj funkcjonuje i dostarcza wielu danych na temat działalności wulkanicznej oraz sejsmologicznej. Przez okres swojej działalności pozwoliło na olbrzymi postęp w dziedzinie wiedzy o wulkanach. Jego istnienie poskutkowało także wynalezieniem sejsmografu elektromagnetycznego przez Luigiego Palmieriego - jednego z dyrektorów obserwatorium.

Ze względu na niezwykle żyzną glebę wulkaniczną na stokach Wezuwiusza już od czasów starożytnych można znaleźć uprawy takie jak morele, pomidory, wiśnie, koper, fasola, brokuły, a na stokach (głównie Monte Somma) winnice. Od 5 czerwca 1995 roku stoki masywu objęte są całkowitą ochroną jako park narodowy ze względu na bogatą florę i faunę.

Niebagatelna jest także rola Wezuwiusza w kulturze - szczególnie w mitologii. Przypisywano mu boskie aspekty, szczególnie po erupcji z 79 roku. Był czczony jako Jowisz (Jupiter Vesuvius). Z innych źródeł pochodzi mit, jakoby Herkules podczas odbywania swoich prac wędrował poprzez "pole ognia", którego źródłem była "góra rzygająca ogniem", zamieszkana przez bandytów - Gigantów "Synów Ziemi". Lokalizacja miejsca przywodzi na myśl Wezuwiusza. Przyjmuje się, że zniszczone podczas erupcji w 79 roku miasto Herkulanum wzięło swą nazwę właśnie od Herkulesa.